Ulga na start – Sprawdź dla kogo 6 miesięcy bez składek ZUS

Myślisz o założeniu własnej firmy? Świetnie! Państwo przygotowało dla Ciebie coś na dobry początek – „ulgę na start”. To specjalny program, który ma na celu obniżenie Twoich kosztów w pierwszych, często najtrudniejszych, miesiącach działalności. Wyobraź sobie to jako finansowy „pas startowy” dla Twojego biznesu.  

Czym jest ulga na start i czy warto z niej skorzystać? 🤔

O co w tym chodzi? Przez pierwsze 6 pełnych miesięcy prowadzenia firmy jesteś zwolniony z płacenia składek na ubezpieczenia społeczne. To spora oszczędność, którą możesz przeznaczyć na rozwój, marketing czy po prostu na bieżące wydatki.  

Podstawą prawną tej ulgi jest artykuł 18 ustawy Prawo przedsiębiorców. Pamiętaj jednak, że ulga na start to Twoje prawo, a nie obowiązek. Sam decydujesz, czy chcesz z niej skorzystać.  

Dylemat początkującego przedsiębiorcy: kasa teraz czy bezpieczeństwo?

Decyzja o skorzystaniu z ulgi na start to tak naprawdę wybór między dwiema opcjami:

• Opcja 1: Biorę ulgę! Zyskujesz natychmiastowe oszczędności finansowe (około 2400 zł w pół roku), ale na ten czas rezygnujesz z publicznego „parasola ochronnego” w postaci ubezpieczeń społecznych.  
• Opcja 2: Rezygnuję z ulgi. Płacisz składki od początku, ale w razie choroby czy narodzin dziecka masz prawo do zasiłków.

Co dokładnie zyskujesz, a co tracisz?

• Korzyści finansowe: Nie płacisz składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe oraz na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy. Te pieniądze zostają w Twojej kieszeni i możesz je zainwestować w firmę.  
• Ryzyko: W okresie ulgi nie masz prawa do świadczeń. Oznacza to brak zasiłku chorobowego, gdy dopadnie Cię grypa, brak zasiłku macierzyńskiego po urodzeniu dziecka i brak świadczenia rehabilitacyjnego po dłuższej chorobie.  
• Konsekwencje na przyszłość: Czas, w którym nie płacisz składek, nie wlicza się do Twojej przyszłej emerytury. Mówiąc prościej, przez te 6 miesięcy nie budujesz swojego kapitału emerytalnego.  

Ulga na start jest więc stworzona dla osób, które na początku działalności bardziej cenią sobie płynność finansową niż pełne ubezpieczenie. To dobre rozwiązanie, jeśli masz inne zabezpieczenie (np. pracującego małżonka) lub po prostu wyższą tolerancję na ryzyko. Zanim podejmiesz decyzję, zadaj sobie pytanie: „Czy za dodatkową gotówkę na start jestem gotów wziąć na siebie ryzyko choroby przez pierwsze pół roku?”.

Kto może skorzystać z ulgi na start? Sprawdź, czy się łapiesz

Nie każdy może skorzystać z tej preferencji. Prawo do ulgi na start jest zarezerwowane dla osób, które spełniają kilka konkretnych warunków.

Podstawowe warunki: pierwszy biznes i zasada 60 miesięcy

Po pierwsze, ulga jest dla osób fizycznych, czyli dla Ciebie, jeśli zakładasz jednoosobową działalność gospodarczą lub jesteś wspólnikiem spółki cywilnej. Jeśli myślisz o spółce z o.o., ta ulga niestety Cię nie dotyczy.  

Po drugie, musisz spełnić jeden z tych dwóch warunków:

1. Zakładasz firmę po raz pierwszy w życiu.
2. Zakładasz firmę ponownie, ale od zamknięcia lub zawieszenia poprzedniej minęło co najmniej 60 miesięcy kalendarzowych (czyli 5 lat). Ten 5-letni okres „karencji” jest absolutnie kluczowy.  

Ciekawostka: Jeśli wcześniej prowadziłeś tzw. działalność nierejestrowaną (czyli drobną sprzedaż lub usługi o niskich przychodach), to w świetle przepisów jesteś traktowany jak osoba, która zakłada firmę po raz pierwszy. Możesz więc śmiało korzystać z ulgi na start!  

Uwaga na byłego pracodawcę!

To najważniejszy i najbardziej skomplikowany warunek. Został wprowadzony, aby zapobiegać sytuacji, w której pracodawcy „wypychają” pracowników na samozatrudnienie, żeby obniżyć swoje koszty.  

• Ograniczenie: Nie możesz skorzystać z ulgi, jeśli w ramach swojej nowej firmy będziesz świadczyć usługi na rzecz swojego byłego pracodawcy, z którym łączyła Cię umowa o pracę (w tym lub poprzednim roku kalendarzowym), A JEDNOCZEŚNIE zakres tych usług będzie taki sam jak Twoje obowiązki na etacie.  
• Ważne rozróżnienie: Ten zakaz dotyczy tylko umowy o pracę. Jeśli wcześniej współpracowałeś z tą firmą na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, możesz bez problemu świadczyć dla niej te same usługi i korzystać z ulgi na start.  
• Analiza zakresu obowiązków: Zanim zaczniesz, dokładnie porównaj, co robiłeś na etacie, z tym, co będziesz robić w ramach swojej firmy. Każda zbieżność może być podstawą do zakwestionowania Twojego prawa do ulgi.  

Sformułowanie „w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym” jest bardzo ważne. Jeśli rozwiązałeś umowę o pracę np. 31 grudnia 2023 roku, to przez cały 2024 i 2025 rok nie możesz świadczyć tych samych usług dla byłego szefa, jeśli chcesz skorzystać z ulg. Planując start firmy, weź to pod uwagę!  

Wyjątki i specjalne przypadki

Ulga na start dotyczy tylko Ciebie jako przedsiębiorcy. Jeśli zatrudniasz pracowników, zleceniobiorców lub masz osobę współpracującą, musisz za nich płacić składki ZUS na normalnych zasadach od samego początku.  

Jeśli jesteś rolnikiem ubezpieczonym w KRUS, zasady są nieco inne. Generalnie, ulga Cię nie dotyczy, chyba że zdecydujesz się całkowicie wyrejestrować z KRUS i przejść do ZUS. Wtedy możesz skorzystać z ulgi na start na ogólnych zasadach.  

Ile to kosztuje, czyli co płacisz, a z czego jesteś zwolniony

Przyjrzyjmy się finansom. Z jakich opłat jesteś zwolniony, a co i tak musisz zapłacić?

Z czego jesteś zwolniony?

Ulga na start to całkowite zwolnienie z opłacania składek na:

• Ubezpieczenia społeczne:
  • emerytalne
  • rentowe
  • wypadkowe  
• Fundusz Pracy  
• Fundusz Solidarnościowy  

Ważna konsekwencja: skoro nie płacisz składek społecznych, nie możesz też przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. To właśnie dlatego w tym okresie nie przysługuje Ci zasiłek chorobowy czy macierzyński.  

Co musisz płacić? Obowiązkowa składka zdrowotna

Ulga na start nie zwalnia Cię z opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne. Musisz ją płacić co miesiąc przez cały okres korzystania z ulgi. Dzięki temu masz prawo do publicznej opieki zdrowotnej.  

Wysokość tej składki zależy od formy opodatkowania, którą wybierzesz dla swojej firmy :  

• Skala podatkowa (zasady ogólne): Płacisz 9% od swojego miesięcznego dochodu.  
• Podatek liniowy: Płacisz 4,9% od swojego miesięcznego dochodu.  
• Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych: Płacisz stałą, miesięczną kwotę, która zależy od tego, ile przychodu osiągniesz w ciągu roku.  

Istnieje też minimalna wysokość składki zdrowotnej. Nawet jeśli w danym miesiącu nic nie zarobisz, musisz zapłacić składkę minimalną.  

Jak widzisz, Twój jedyny stały koszt wobec ZUS w okresie ulgi zależy od Twoich zarobków i wybranej formy opodatkowania.

Tabela 1: Przykładowe wysokości składki zdrowotnej (2025 r.)

Forma Opodatkowania	Podstawa Wymiaru	Stawka Składki	Przykładowy Miesięczny Dochód/Przychód	Szacunkowa Miesięczna Składka (PLN)
Skala Podatkowa	Dochód	9%	5 000 PLN	450,00 PLN
Podatek Liniowy	Dochód	4,9%	5 000 PLN	245,00 PLN
Ryczałt (Próg 1)	Przychód (do 60 tys. PLN rocznie)	Kwota stała	4 000 PLN	461,66 PLN
Ryczałt (Próg 2)	Przychód (60-300 tys. PLN rocznie)	Kwota stała	10 000 PLN	769,43 PLN
Ryczałt (Próg 3)	Przychód (powyżej 300 tys. PLN rocznie)	Kwota stała	30 000 PLN	1 384,97 PLN

Uwaga: Powyższe kwoty są oparte na prognozowanych wartościach na rok 2025 i służą celom ilustracyjnym. Ostateczne wartości mogą ulec zmianie.  

Jak wycisnąć z ulgi jak najwięcej? Kluczowa jest data startu firmy 🗓️

Ulga na start trwa przez sześć pełnych miesięcy kalendarzowych. Ale jest pewien trik, który pozwala wydłużyć ten okres! Wszystko zależy od tego, którego dnia miesiąca zarejestrujesz firmę.  

Zasada „pełnego miesiąca” w praktyce

• Scenariusz A (Startujesz 1. dnia miesiąca): Jeśli założysz firmę np. 1 września, to wrzesień jest liczony jako pierwszy z sześciu miesięcy ulgi. Ulga skończy się 28 lutego.  
• Scenariusz B (Startujesz w trakcie miesiąca): Jeśli założysz firmę dowolnego innego dnia, np. 2 września, to wrzesień nie wlicza się do okresu 6 miesięcy! Ulga zacznie się liczyć dopiero od 1 października. W praktyce zyskujesz prawie cały dodatkowy miesiąc bez składek społecznych.  

Pro-tip: zaplanuj datę startu!

Wniosek jest prosty: najlepiej założyć firmę drugiego dnia miesiąca. Dzięki temu prostemu zabiegowi maksymalnie wydłużasz okres bez płacenia składek społecznych.  

• Przykład 1: Start firmy 1 września 2024 r. → Ulga trwa 6 miesięcy (do 28 lutego 2025 r.).
• Przykład 2: Start firmy 2 września 2024 r. → Ulga trwa prawie 7 miesięcy (do 31 marca 2025 r.).  

To prosty i darmowy sposób na zaoszczędzenie kilkuset złotych. Wystarczy tylko pamiętać o tym przy wypełnianiu wniosku!

Krok po kroku: jak zgłosić się do ulgi na start

Procedura jest prosta, ale trzeba być dokładnym. Jeden błąd może kosztować Cię utratę prawa do ulgi.

Krok 1: Zarejestruj firmę w CEIDG

Wszystko zaczyna się od rejestracji firmy w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Najwygodniej zrobić to online przez portal biznes.gov.pl. Będziesz potrzebować Profilu Zaufanego. Wniosek złożony w CEIDG jest jednocześnie zgłoszeniem do urzędu skarbowego, GUS i ZUS.  

Krok 2: Zgłoś się do ZUS (tylko do ubezpieczenia zdrowotnego!)

Sama rejestracja w CEIDG to nie wszystko. Masz 7 dni od daty startu firmy, aby zgłosić się w ZUS wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego.  

Robisz to, składając formularz ZUS ZZA. Uwaga! Jeśli przez pomyłkę złożysz formularz ZUS ZUA (który służy do zgłoszenia do pełnych składek), ZUS uzna to za Twoją rezygnację z ulgi na start.  

W formularzu ZUS ZZA musisz wpisać specjalny kod tytułu ubezpieczenia. Dla osoby korzystającej z ulgi na start jest to kod 05 40 00.  

Krok 3: Pamiętaj o bieżących obowiązkach

Jeśli w okresie ulgi płacisz składkę tylko za siebie, zazwyczaj nie musisz co miesiąc składać deklaracji ZUS DRA. Obowiązek ten pojawi się, gdy np. zatrudnisz pracownika.  

Pilnuj terminów i poprawności dokumentów. Błąd w formularzu lub spóźnienie mogą być nieodwracalne. Lepiej wszystko sprawdzić dwa razy!

Co ryzykujesz? Ciemna strona ulgi na start

Oszczędności są kuszące, ale warto być świadomym ryzyka. Brak składek społecznych ma swoje konsekwencje.  

Brak „poduszki bezpieczeństwa”

W okresie ulgi na start nie masz prawa do:

• Zasiłku chorobowego: Jeśli zachorujesz i nie będziesz mógł pracować, nie dostaniesz żadnych pieniędzy z ZUS.  
• Zasiłku macierzyńskiego: Jeśli urodzi Ci się dziecko, nie otrzymasz świadczenia macierzyńskiego.  
• Zasiłku opiekuńczego: Gdy będziesz musiał zaopiekować się chorym dzieckiem, również nie dostaniesz zasiłku.  
• Świadczeń wypadkowych: W razie wypadku przy pracy jesteś zdany na siebie.  

Niższa emerytura w przyszłości

Okres 6 miesięcy na uldze na start to tzw. okres nieskładkowy. Nie wlicza się on do Twojego stażu pracy i nie powiększa kapitału, z którego będzie liczona Twoja przyszła emerytura.  

Pułapka zawieszenia działalności

Jeśli w trakcie korzystania z ulgi na start zawiesisz działalność, zegar ulgi nie zatrzymuje się. Okres 6 miesięcy biegnie dalej, nawet gdy firma formalnie nie działa. Co więcej, jeśli zawiesisz firmę od razu po jej założeniu, ZUS może uznać, że w ogóle nie podjąłeś działalności i zakwestionować Twoje prawo do ulgi.  

Tabela 2: Ulga na start – za i przeciw

Kwestia	Co zyskujesz/tracisz z ulgą na start?	Co zyskujesz/tracisz, płacąc ZUS od początku?	Twoja ocena ryzyka (Niskie/Średnie/Wysokie)
Płynność finansowa	Oszczędzasz ok. 400 zł miesięcznie	Masz wyższy koszt na starcie (ok. 443 zł + zdrowotna)	**
Krótka choroba	Brak zasiłku, musisz liczyć na oszczędności	Prawo do zasiłku po 90 dniach opłacania składek	**
Plany rodzinne	Brak zasiłku macierzyńskiego	Prawo do zasiłku macierzyńskiego	**
Emerytura	6 miesięcy „w plecy” w kapitale emerytalnym	6 miesięcy wliczone do emerytury	**
Formalności	Prostsze zgłoszenie i rozliczenia na starcie	Więcej formalności na początku	**

Co po uldze na start? Twoja dalsza ścieżka w ZUS

Ulga na start to dopiero początek. Po jej zakończeniu możesz skorzystać z kolejnych preferencji, które pozwolą Ci stopniowo dochodzić do pełnych składek.

Krok drugi: „Preferencyjny ZUS” przez 24 miesiące

Po 6 miesiącach ulgi na start możesz płynnie przejść na tzw. preferencyjny ZUS. To kolejne 24 miesiące niższych składek.  

• Jak to działa? Płacisz składki społeczne, ale od obniżonej podstawy (30% minimalnego wynagrodzenia). Dzięki temu składki są znacznie niższe niż standardowe, ale masz już pełne prawo do świadczeń (np. zasiłku chorobowego po 90 dniach).  
• Jak przejść? To bardzo ważne! W ciągu 7 dni od zakończenia ulgi na start musisz :
  1. Wyrejestrować się z ubezpieczenia zdrowotnego na formularzu ZUS ZWUA (z kodem 05 40).
  2. Zarejestrować się na nowo do pełnych ubezpieczeń na formularzu ZUS ZUA, używając nowego kodu: 05 70 00.  

Krok trzeci: „Mały ZUS Plus” dla firm o niższych przychodach

Gdy miną 24 miesiące preferencyjnego ZUS-u, jest jeszcze jedna opcja: „Mały ZUS Plus”. Możesz z niej skorzystać, jeśli Twój roczny przychód w poprzednim roku nie przekroczył 120 000 zł.  

W tym systemie wysokość Twoich składek zależy od Twojego dochodu z poprzedniego roku. Z tej ulgi możesz korzystać przez 36 miesięcy w ciągu kolejnych 5 lat. Przejście na „Mały ZUS Plus” również wymaga przerejestrowania w ZUS, tym razem z kodem 05 90 00.  

Cała ścieżka (Ulga na start → Preferencyjny ZUS → Mały ZUS Plus) to przemyślany system, który pomaga nowym firmom łagodnie wejść w obowiązki składkowe.

Tabela 3: Porównanie miesięcznych kosztów ZUS (prognozy na 2025 r.)

Rodzaj Składek	Czas Trwania	Podstawa Składek Społecznych	Szac. Składki Społeczne (PLN)	Szac. Składka Zdrowotna (PLN)	Szac. Łączny Miesięczny Koszt (PLN)
Ulga na start	6 miesięcy	Nie dotyczy	0,00	Zmienna (np. 315 – 1385)	Zmienny
Preferencyjny ZUS	24 miesiące	30% płacy minimalnej (1399,80 zł)	~442,90	Zmienna	~758 +
Mały ZUS Plus	do 36 miesięcy	Zależna od dochodu	Zmienna	Zmienna	Zmienny
Standardowy ZUS („Duży ZUS”)	Bezterminowo	60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia (5203,80 zł)	~1773,96	Zmienna	~2089 +

Uwaga: Powyższe kwoty są oparte na prognozowanych wartościach na rok 2025 i służą celom ilustracyjnym. Składki społeczne uwzględniają dobrowolne ubezpieczenie chorobowe. Składka zdrowotna jest zmienna i zależy od formy opodatkowania oraz dochodu/przychodu.  

Podsumowanie: czy ulga na start jest dla ciebie?

Decyzja należy do Ciebie. Zanim ją podejmiesz, przeanalizuj:

• Twoją sytuację osobistą: Czy jesteś zdrowy? Planujesz powiększenie rodziny? Czy masz inne źródło dochodu w domu?
• Twoją skłonność do ryzyka: Czy jesteś gotów ponieść koszty leczenia lub braku dochodów w razie choroby?
• Twój model biznesowy: Czy Twoja firma zacznie zarabiać od razu, czy potrzebuje czasu na rozkręcenie się?
• Twoje cele długoterminowe: Jak ważna jest dla Ciebie budowa kapitału emerytalnego od samego początku?

Ulga na start to świetne narzędzie, ale nie dla każdego. Dla jednych będzie szansą na szybszy rozwój, dla innych – zbyt dużym ryzykiem.

Moje rekomendacje

1. Zabezpiecz się: Jeśli wybierasz ulgę na start, rozważ wykupienie prywatnego ubezpieczenia na życie i zdrowie. To da Ci pewną ochronę na pierwsze 6 miesięcy.
2. Maksymalizuj korzyści: Pamiętaj o triku z datą startu firmy – zacznij drugiego dnia miesiąca. Pilnuj też wszystkich formalności w ZUS. Zaoszczędzone pieniądze zainwestuj w rozwój firmy.  
3. Planuj długoterminowo: Zapisz w kalendarzu daty końcowe poszczególnych ulg. Przegapienie terminu na przerejestrowanie może Cię drogo kosztować.

Powodzenia na nowej, biznesowej drodze! 🚀

Przydatne linki

• https://www.biznes.gov.pl/pl – oficjalny portal dla przedsiębiorców, tu zarejestrujesz swoją firmę.
• Ustawa Prawo przedsiębiorców – tekst ustawy, w której znajdziesz art. 18 dotyczący ulgi na start.
• https://www.zus.pl/firmy – oficjalne informacje na temat składek i ubezpieczeń.