Sukces firmy zależy od wielu czynników. Nie wystarczy dobry pomysł na biznes, chociaż to oczywiście świetny początek. Każdy przedsiębiorca decydujący się rozwijać czy rozpocząć działalność zdaje sobie sprawę, że aby takie przedsięwzięcie okazało się strzałem w dziesiątkę, trzeba dotrzeć do szerokiego grona odbiorców. Niezbędna jest dopasowana do konkretnych potrzeb strategia marketingowa. Niezwykle istotną jej częścią jest plan finansowy – czyli biznesplan. Jak napisać dobry biznesplan? Co należy w nim uwzględnić i jakie ma on znaczenie w kontekście prowadzenia działalności?
Czym jest biznesplan?
Biznesplan to biznesowy dokument zawierający plan rozwoju firmy lub powstawania nowego przedsięwzięcia. Przedsiębiorca przygotowuje go zarówno na wewnętrzne potrzeby własnej działalności, jak i do celów zewnętrznych. Zdecydowanie najczęściej biznesplan ma pomóc uzyskać dofinansowanie lub inną formę finansowego wsparcia. Śmiało można zaryzykować stwierdzenie, że jest to prognoza oceniająca szanse powodzenia danego przedsięwzięcia na rynku, np. przy wprowadzaniu nowego produktu lub usługi.
W kontekście funkcjonowania firmy jest to ogromne udogodnienie, niemniej profesjonalny biznesplan to coś więcej niż standardowa analiza rynku. Każdy element biznesplanu musi być szczegółowy i poparty konkretami. Osoba, która ma swój biznes, musi mieć świadomość tego, że omawiana analiza musi być tworzona na różnych etapach prowadzenia własnej działalności.
Konieczne jest pamiętanie jak firma wypada na tle konkurencji – planowanie powinno odznaczać się elastycznym charakterem, w zależności od specyfiki planowanego przedsięwzięcia. Oczywiście biznesplan musi uwzględniać zmieniające się uwarunkowania rynkowe, co zwiększa szanse na sukces i ułatwia dotarcie do grupy docelowej.
Po co tworzyć biznesplan?
Biznesplan jest dokumentem, w którego przygotowanie inwestor powinien się mocno zaangażować – po to, żeby działania marketingowe prowadzone przez firmę wyróżniały się bardzo wysoką skutecznością. Największą zaletą tego opracowania jest realne oszacowanie zysków i strat, jakie mogą być rezultatem realizacji przedsięwzięcia. Bez względu na jego rodzaj, pomysł ma mocne i słabe strony, co przekłada się na szanse i zagrożenia wynikające z wdrożenia go w praktykę. Dokument pozwala ocenić możliwości danej firmy – czy na pewno mierzy ona siły na zamiary oraz właściwie wykorzystuje swoje zasoby.
Tym, co przedsiębiorca zawsze ma na uwadze, jest rentowność rozmaitych planów – mają one za zadanie zwiększyć przychód przedsiębiorstwa i umocnić jego rynkową pozycję. W czasach, kiedy we wszystkich branżach konkurencja jest bardzo silna, jest to niezmiernie istotne. Poza tym plan finansowy określa również koszty stałe i szacowane koszty dodatkowe oraz prognozowaną wielkość sprzedaży.
Chcąc napisać dobry biznes plan, trzeba umieścić przedsiębiorstwo w szerszej perspektywie. Niekiedy jest on wymagany, np. kiedy w rachubę wchodzi dotacja unijna lub gdy firma chce finansować przedsięwzięcie kredytem.
Jak wygląda biznesplan?
Sztywna, narzucona z góry struktura biznesplanu nie istnieje – podobnie jak odgórnie obowiązujący wzór biznesplanu. Sposób, w jaki dokument zostanie opracowany, zależy przede wszystkim od inwestora. Jeżeli tego typu analiza jest wymagana np. przez bank lub w ramach ubiegania się o wsparcie z urzędu pracy, wówczas instytucja wskazuje konkretne elementy, jakie muszą się w niej znaleźć.
Jeśli natomiast trzeba napisać biznes plan na potrzeby podjęcia decyzji o uruchomieniu przedsięwzięcia, warto przyłożyć się do jego opracowania równie starannie. W każdym razie biznesplan powinien uwzględniać wszelakie zagadnienia, jakie mają kluczowe znaczenie dla prowadzenia firmy oraz wprowadzania do sprzedaży usług lub produktów.
Jak napisać biznesplan, który będzie skuteczny?
Stworzenie biznesplanu, który okaże się skuteczny, jest nie lada wyzwaniem. Opracowanie planu inwestycyjnego ma na celu jak najlepiej przygotować się do prowadzenia firmy lub dotarcia do klienta z nowymi produktami czy usługami. Pomimo że nie ma uniwersalnej struktury dokumentu, jego konstrukcja musi być uporządkowana i spójna.
Ważną rolę odgrywa tutaj wskazanie słabości inwestora oraz największych zalet i wad konkurencji. Z drugiej strony w takim planie nie może zabraknąć informacji odnoszących się do twojej firmy i kierunku, w jakim ma zmierzać. Z pewnością należy opisać pozycję strategiczną firmy i kanały dotarcia do odbiorców.
Porządny plan działania to taki, który jest przez przedsiębiorcę dopasowany do jego własnej działalności i sytuacji, w jakiej się ona aktualnie znajduje. Poniżej opisany został każdy ważny element biznesplanu – jeżeli chcesz wejść na rynek z kolejnym produktem albo planujesz założenie firmy, musisz mieć ten dokument!
Kiedy warto napisać biznesplan, a kiedy lepiej zrezygnować?
Analiza możliwości firmy jest niezbędna zawsze, kiedy realizowane są projekty marketingowe, a także w przypadku ubiegania się o dotacje czy kredyty. Strategia marketingowa bazuje bowiem na takiej analizie. W sytuacji, gdy przedsiębiorstwo zostaje wystawione na sprzedaż lub jest w trakcie likwidacji. biznesplan także okazuje się niezwykle pomocny.
Przedsiębiorca, który uważa, że jego pomysł ma szanse powodzenia, o planie biznesowym powinien pomyśleć jeszcze przed uruchomieniem działalności gospodarczej. W zasadzie trudno jest wskazać przesłanki przemawiające na jego niekorzyść posiadania tego dokumentu.
Streszczenie biznesplanu
Na początek warto przedstawić plan działania w pigułce i przybliżyć wizję przedsiębiorcy. Kiedy musisz napisać biznesplan, najistotniejsze jest przekonanie banku czy innej instytucji do przyznania środków, dzięki którym będziesz w stanie rozwijać firmę.
Streszczenie jest niczym wizytówka całego biznesplanu, dlatego też należy w nim zaprezentować: cel przygotowania planu, wysokość kwoty niezbędnej do jego zrealizowania, opis poszczególnych produktów lub usług głównie pod kątem przydatności dla odbiorców oraz doświadczenie i kwalifikacje kadry zarządzającej. Mówiąc innymi słowami, trzeba wyjaśnić, dlaczego pomysł jest dobry. Rzecz jasna nie wolno też pominąć najważniejszych informacji dotyczących finansowej kondycji firmy.
Charakterystyka przedsiębiorstwa
Charakterystyka przedsiębiorstwa to istotna część biznesplanu. Chodzi tutaj o przedstawienie specyfiki prowadzonej działalności (w jakiej branży ona funkcjonuje, jaką ma konkurencję, jak długo jest obecna na rynku etc.) oraz dotychczasowych sukcesów i danych kontaktowych.
Im bardziej szczegółowa jest charakterystyka, tym lepiej. To idealne miejsce na pokazanie firmowego logo i zaprezentowanie właścicieli firmy. Charakterystyka przedsiębiorstwa, które już istnieje, różni się od opisu dopiero co powstającej firmy.
Strategia marketingowa
Strategia marketingowa jest planem firmy na dotarcie do odpowiednich odbiorców i przekonanie ich, żeby zostali jej klientami. Dla usprawnienia procesu jej tworzenia niezbędna jest wnikliwa analiza rynku pod kątem działań konkurencji i potrzeb konkretnych grup konsumentów. Niebagatelne znaczenie w omawianym kontekście mają kanały dystrybucji oferowanych przez firmę towarów lub usług.
Jedną z części składowych strategii marketingowej jest propozycja wartości dla klienta, wokół której tworzy się kampanie reklamowe w telewizji, prasie, radiu czy mediach społecznościowych. Na podstawie strategii marketingowej wyznaczany jest plan marketingowy. Może on wyróżniać się zarówno bardziej sprecyzowanym charakterem, jak i bardziej ogólnym – w zależności od tego, co wchodzi w rachubę, zwiększenie przychodu czy pozyskanie większego zaufania odbiorców.
Przy planowaniu strategicznym niezastąpiona jest analiza SWOT. Jest to metoda analizy strategicznej organizacji ciesząca się ogromną popularnością. Co oznaczają poszczególne litery powyższego skrótu? S – Strengths (mocne strony), W – Weaknesses (słabe strony), O – Opportunities (szanse), T – Threats (zagrożenia).
Plan/ analiza finansowa
Bilans, rachunek strat i zysków, analiza wskaźnikowa, analiza progu rentowności oraz efektywność inwestycji – to podstawowe elementy, z których składa się plan finansowy. Przedstawiając do niego założenia, przedsiębiorca musi pamiętać o głównych wskaźnikach finansowych, a mianowicie o: wskaźnikach wypłacalności, zyskowności i płynności finansowej.
W tej części biznesplanu konieczne jest przedstawienie planowanych inwestycji i sposobów na to, jak je finansować. Analiza musi być opracowana ze szczególną starannością, ponieważ to ona w bardzo dużej mierze determinuje powodzenie całego przedsięwzięcia. Opracowując plan sprzedaży, uwzględnia się szacowane wydatki w związku z realizacją konkretnej inwestycji. Zawsze też należy brać poprawkę na odchylenia od planów spowodowane różnymi czynnikami, na które przedsiębiorstwo nie ma wpływu.
Zasady przygotowania biznesplanu
Jak pisać biznesplan? Na pierwszy rzut oka może się to wydawać bardzo skomplikowane, niemniej wystarczy przestrzegać paru prostych zasad, aby ułatwić sobie pracę nad planem. Pomysł powinien być nie tylko przemyślany, ale i atrakcyjnie zaprezentowany – jednak zwięźle i konkretnie, bez przysłowiowego lania wody. Wysoko w cenie jest tu logiczna konstrukcja wewnętrzna.
Cel jest jeden – pokazać, że określona działalność przyniesie konkretny zysk. Analiza sprzedaży i kosztów musi bazować na faktach i realnej sytuacji finansowej przedsiębiorstwa. Jest wiele pytań, jakie warto zadać przed przystąpieniem do opracowywania biznesowego planu. Czy pomysł ma uzasadnienie w realiach rynku? Czy istnieje zapotrzebowanie na dane towary lub usługi, czy rynek jest nimi nasycony? Czego oczekują konsumenci? Na jakim poziomie i w jakim zakresie ma się odbywać sprzedaż? Co ma do zaoferowania konkurencja? Czy branża, w której działa firma, wykazuje tendencję wzrostową?
Harmonogram działań
Harmonogram działań pokazuje, jak będzie krok po kroku wdrażane w życie to, co przedstawia biznesplan. Określany jest on także mianem planu wdrożenia czy planu strategicznego. Pełni funkcję wspomagającą – ułatwia zarządzanie danym projektem i jego realizację. Obejmuje rozmaite aspekty ze szczególnym wskazaniem na: cele inwestycji, kryteria warunkujące sukces, zakres zadań do wykonania, plan zasobów, analizę ryzyka, najważniejsze etapy realizowania przedsięwzięcia będącego przedmiotem planu, obowiązki osób odpowiedzialnych za wdrażanie planu oraz wskaźniki służące do kontrolowania planu strategicznego.
Rynek i konkurencja
Ta część planu biznesowego służy do zaprezentowania warunków, w jakich firma prowadzi działalność. Rynek i konkurencja także wymagają dokładnej charakterystyki. Czego nie powinno zabraknąć w tym punkcie? Przede wszystkim należy szczegółowo opisać dany segment rynku i grupy potencjalnych odbiorców, do których adresowany jest produkt.
Względem towarów i usług konsumenci mają konkretne oczekiwania, a tendencje sprzedażowe zmieniają się w zależności od sezonu. Latem rośnie popyt na inne produkty niż w okresie jesienno-zimowym, co w dużym stopniu kształtuje plan sprzedażowy przedsiębiorstwa. Na rynek i konkurencję należy spojrzeć zatem w nieco szerszym kontekście – i rzecz jasna opisać to w biznesplanie.
BIZNESPLAN – PYTANIA I ODPOWIEDZI
Czy biznesplan musi mieć długi?
Długość biznesplanu to wypadkowa wielu czynników, aczkolwiek zaleca się, aby był on napisany w sposób zwięzły. Należy w nim trzymać się faktów i konkretów. Standardowo długość tego dokumentu wynosi od 10 do 20 stron plus załączniki.
Jakie są rodzaje biznesplanów?
Przyjmując jako kryterium podziału rodzaj zastosowania planu biznesowego, wyróżnia się biznesplany likwidacyjne, naprawcze i strategiczne. Jeśli z kolei kryterium tym jest przedmiot planu, to istnieją biznesplany takie jak projekt inwestycyjny oraz projekt przedsiębiorstwa.
Kto zajmuje się tworzeniem biznesplanów?
Przygotowaniem planu biznesowego może zająć się przedsiębiorca lub wyznaczony przez niego pracownik. Istnieje też opcja w postaci zlecenia tego zadania zewnętrznej firmie.
